top of page

Kol Fel (Psalms) Lesson 1

  • Alisha Barkman
  • Jul 23
  • 6 min read
ree

Lesson 1

Dr. J. Vernon McGee

 

Kapasen Akkomw

     Lon fosun Ipru, wewen iten ei pwuk, “Mwareiti” ika “Pwuken Kolun Mwareiti.”  Lon fosun Kriik, wewen iten ei pwuk, “Kol fiti pisekin likatik.”  Lon Chuuk, iten ei pwuk, “Kol Fel.”  Iei eu pwuken kol sia tongeni aani le mwareiti ika fel ngeni Kot.  Iei ewe pwuken kol ekkewe chon lom ra nounou lupwen ra fiti fan lon ewe imwenfelin Kot lon Jerusalem.

     A wor chommong chon makkei ekkewe kol fel.  Lon 2 Samuel 23:1, David a iteni ewe “soukol mi ngiioch me lon Israel.”  I a makkei chommong kol fel.  Ekkewe ekkoch chon makkei kol ra fis pwe Moses, Solomon, Ekkewe Noun Korah, Asaf, Heman, Ethan, me Hezekaia.  A pwal wor ekkoch kol fel esap fat ion a makkeir.  A wor 150 kol fel.

     Ekkewe kol fel ra aiti ngeni kich usun Kraist, ewe Messaia.  Ra aporausa ngeni kich usun ewe King, pwal mwuun we.

     Ewe kapas mi fokkun auchea lon Kol Fel a fis pwe, “Alleluia.”  Wewen ei kapas, “Mwareiti ewe Samol.”  Amwo sipwe pwal nounou ei kapas alleluia, fiti unusen letipach.  Sipwe apasa, Alleluia, mwareiti ewe Samol!

     A wor ruu kol fel ra wewe ngeni kii, repwe suki ngenikich ewe asam pwe sipwe tongeni weweiti ekkewe ekkoch kol fel meinisin.  Lon Kol Fel 50 sia tongeni kaeo chommong usun Kraist.  Lon Kol Fel 150, sia tongeni mwareiti ewe Samol—ewe kapas alleluia a makketiw fan 13 lon ei mwochomwochun kol mi wor wonu chok wokisin lon.  Kol Fel 150 a ewe omwuchulon kol lon ewe pwuken Kol Fel.  A usun kórusun ekkewe ekkoch kol fel meinisin.

     Ekkewe Kol Fel ra makketiw lukalapen nouch Paipel.  Kol Fel 119 a nom wesewesen lukalapen ewe Kapasen Kot, nge ei kol a atekiatai An Kot Kapas.

     Ei pwuk a eu popun feioch ngeni chommong aramas mi riafou.  Lupwen ngang (Dr. McGee) ua samaw, lupwen ua nom pioing, are lupwen a wor ai osukosuk o letipei a lolilen, ngang ua mochen alleani Kol Fel.  Letipei a chipilo ren, o manawei a ur ren feioch pokitan.

     Ese pwal lifilifil met emon aramas a meefi lon letipan – are a letipechou, lolilen, nuokus, song, kinamwe, pwapwa, meseik, menemenoch, nafangaw, kinamwengaw – a wor echo kol fel mi fich fanitan.  Eli a iei popun a wor chommong aramas ra mochen alleani Kol Fel, pun ese lifilifil met a nom lon letiper, epwe chok wor echo kol fel epwe atapa lon letiper.

     Ekkewe Kol Fel ra aporausa usun Kraist.  Sia tongeni kaeo chommong usun Kraist lon Kol Fel.  Chommong An Kraist kewe iotek ra makketiw lon Kol Fel.  A mak lon Testament Sefo pwe Kraist A irapenges, nge lon Kol Fel, Kot A pwäri ngeni kich met Jesus A ekieki lon letipan lupwen A nom won ewe irapenges.

     Kraist ewe Messaia A fokkun auchea lon Kol Fel.  Chechemeni met Jesus A apasa mwirin An manawsefal, “...Ikei ekkewe kapas Ngang Ua fen apasa ngeni kemi lupwen Ua chuen nonnom remi, pwe ekkewe mettoch meinisin mi makketiw usi lon ewe Allukun Moses me ekkewe pwuken Soufos me ekkewe Kol Fel repwe fokkun pwonueta.”  Ekkewe Kol Fel ra mwareiti Jesus.  A wor 16 kol fel ra tichik le ureni kich usun Kraist – An uputiw, An manaw, An malo, An manawsefal, An ling, wisan wisen souasor, wisan wisen King, me An liwinsefal.

      Ekkewe Kol Fel ra pwal aiti ngeni kich usun meefien lon letipen ekkewe chon Jews.  A wor ekkoch Kol Fel ra mak lupwen a fis maun, o ekkewe aramas ra iotek pwe chon opwuter repwe kuf.  Meefien lon letiper a fokkun sokkolo seni meefien lon letipach ikenai, pun Kraist A fen urenikich pwe sipwe tongei chon opwutach.  Kot Epwap efisata kinamwe lon fonufan lupwen Kraist Epwe nemenem lon ukukun 1,000 ier.  Epwe nemenem fan efoch wók mecha.

     Fan 219, ekkewe aramas lon ewe Testament Sefo ra apasa met a makketiw lon ewe Testamentin lom, nge 116 ekkewe wokisin ra mak lon Kol Fel.  Amwo ei pwuken Kol Fel epwe popu ach sipwe kol seni lon enletin letipach.

 

Kol Fel 1

Itelapemongun: Ruomon mwan, ruofoch al, emon mi sopwöch me emon mi sopwongaw

 

     Ei kinikinin ewe pwuk a wewe ngeni ewe pwuken Kenesis.  Lon ei kol fel sia kaeo usun ewe mwan mi feioch, ika ewe mwan mi pwapwa.  Ewe mwan mi feioch a sokkofesen me ewe mwan mi likitalo Kot.   Ewe mwan mi feioch a pwal eliosunata Kraist, ewe omwuchulon Adam, lupwen A nom lein ekkewe chon tipis mi u ngeni Kot me ekkewe chon turunufas.  Fan ekkoch lupwen sia ekieki usun ewe Samol, sia chechemeni ewe wokisin a apasa pwe i emon mwan mi letipeta, a sip lon riafou.  Lupwen sia nengeni ekkewe sasingin Kraist forien aramas, Jesus A wóletipechou ika wólolilen.  A pwung pwe Aisea a makkei pwe I A emon Mwan mi Letipechou, nge pwata sisap sopwelo le allea met Aisea a apasa?  Lon Aisea, sia tongeni kuna pwe Kraist Ese pwisin letipechou, nge a uwei ach letipechou.  Aisea 53:4: “Enlet, A uwei ach letipechou o mwarei ach cheuch, nge kich sia ekieki pwe a kuna riafou, nini me kapwung me ren Kot.”  Kraist A uwei ach letipechou, esap An letipechou.  Kraist A pwapwa.  Iei met a makketiw fanitan ikei lon Kol Fel 1.

 

Met Ewe Mwan Mi Feioch Esap Fori

 

Mi feioch ewe mwan mi esap fetal lon pungupungun aramas mi ingaw, are uta lon alen aramas mi tipis, are mommot won leenien motun aramas mi turunufas [Kol Fel 1:1]

     Lon ei wokisin sia kuna met ewe mwan mi feioch (ika pwapwa) esap fori.  Mi feioch ewe mwan, ika, “a pwapwa ewe mwan,” esap fetal lon pungupungun aramas mi ingaw, are uta lon alen aramas mi tipis, are mommot won leenien motun aramas mi turunufas.  Emon aramas mi fori ekkei mettoch esap tongeni pwapwa.  A wor ulungat kinikinin an ei aramas a turulong lon tipis:  Lepoputan, i a chiechi ngeni ekkewe aramas mi ingaw, mwirin, a pwipwi ngeni ekkewe chon tipis, omwuchulon, i a fiti ekkewe chon turunufas le aani kapasen turunufas.

     Ewe mwan mi feioch esap fetal lon pungupungun aramas mi ingaw.  Wewen, ese fiti öuröuraer.  Ese auseling ngeni ekkewe aramas mi ingaw.  Lupwen Kraist A mwokutukut won fonufan, awewe chok lupwen A fetal ngeni Jerusalem, Ese apasa, “Me rei pwe a eöch Ai upwe feilo ikenan.”  Apwi, esap ina.  Pun fansoun meinisin, ika Epwe feilo ekis, I A fori letipen ewe Sam.  Jesus A ngeni Kot An fansoun lon iotek.  A silei letipen ewe Sam, o A fori letipan.

     Chienei, mi mwirino ach sipwe auseling ngeni kapasen öuröur, ika ewe kapasen öuröur a mwirino.  Nge sisap auseling ngeni pungupungun ika öuröuraen ekkewe aramas mi ingaw.  Sipwe fetal ren luku.  Ika sipwe fetal fan öuröuraen ekkewe aramas mi ingaw, sisap fetal lon luku.  Iön ekkewe aramas mi ingaw ei wokisin a kapas usun?  Ikei ir ekkewe aramas ra pönluku Kot.  Rese nuokusiti Kot.  Esap wor ar repwe meniniti Kot lon manawer.  A wor chommong ekkei sokkun aramas ikenai.  Ra pwätä lesossor nge rese iotek ngeni Kot, rese kilisou ngeni faniten aner mwongo are ar manaw me pochokul.  Ra chok uta o mwokutukut, ra kutta pwisin ar.  Ir aramas mi ingaw – ir chon likitalo Kot.

     Ekkewe chon likitalo Kot ra öuröura emon aramas, o ika i epwe fiti ar kapasen öuröur, ekiselo atewe epwe uta lon alen aramas mi tipis.  Atewe esap chuen manaweni manawan lon ewe sokkun lapalap Kot A mochen fanitan.  A mak lon Paipel pwe, “emon aramas a tongeni ekieki pwe ewe al a fetal won a pwung, nge lesopwolon ewe al a ale ngeni malo (Alon mi Mirit 14:12).  A pwal mak lon Alon mi Mirit 16:2, “Emon aramas a ekieki pwe meinisin minna a fori a pwung…”  Eli emon aramas mi tipis epwe ekieki pwe a emon aramas mi pwung, nge fokkun i emon mi tipis.

     Are emon aramas epwe uta lon alen aramas mi tipis, ekiselo repwapw ureni pwe epwe mommot, o i epwe mommot lon leenien motun aramas mi turunufas.  Ekkewe chon turunufas ra ekieki pwe esap wor Kot.  Ra popponi Kot, o ra opwut Kot.  Sia kuna ekkei sokkun aramas pwellin unukuch ikenai.  Ir chon turunufas.  Ra u ngeni Kot.  Ra popponi Kapasen Kot, ra opwut Paipel.  A fokkun watte ar tipis.  Met meefien Kot faniter?  A mak lon Alon mi Mirit 3:34 pwe Kot A “turunufasei ekkewe chon turunufas, nge A umoumoch ngeni ekkewe chon tipetekison.”  Kot A u ngeni ekkewe chon turunufas, o Epwe turunufaser.  Pwata aramas resap nuokusiti met ei mi makketiw ikei?  A fokkun enuokus.

     Lon en fansoun sipwe alleani met ewe mwan mi feioch a fori: nge a fokkun pwapwaiti allukun ewe Samol, o a fokkun ekieki usun An we alluk, le ran me lepwin [Kol Fel 1:2].

 

Met Sia Kaeo?

1. Menni kapas a fokkun auchea lon Kol Fel?__________________________.

 

2. Met wewen ewe kapas ke makkei pwe poluwen kapas ais nampa 1?

 

____________________________________________________________.

 

 
 
 
bottom of page