Ruth Lesson 13
- Alisha Barkman
- May 9
- 6 min read

Ruth 13
Dr. J. Vernon McGee
Iei minne ua ekiekin poraus ngonuk usun, o urenuk, “Kopwe mööni ewe fonu me mwen mesen ekkewe aramasen ei telinimw, pwal mwen mesen ekkewe souakkomwen nei aramas. Ika ka mochen möönisefali ewe fonu, iwe, kopwe möönisefali; nge are kosap mochen möönisefali ewe fonu, iwe, kopwe ureniei, pwe ngang upwe tongeni silei: pun esap wor pwal emon epwe möönisefali ewe fonu chilon chok en; nge ngang ua tapweto mwirum lon tettel.” Iwe, atewe a apasa, “Upwe möönisefali ewe fonu [Ruth 4:4].
Ewe mwan a kichioch. A mochen möönisefali ewe fonu faniten Naomi. Ika atewe esap mööni ewe fonu, iwe, epwe itengaw me lon Israel. Lupwen ewe mwan a kapas, eli a tur letipen Boaz. Nge Boaz ese fangeta:
Mwirin, Boaz a apasa, “Lon ewe ranin kopwe mööni ewe fonu seni Naomi, kopwe pwal mööni ewe fonu seni Ruth ewe fin Moab pwuluwen ewe mi malo, pwe kopwe aupwatiw mwirimwirin ewe mi malo pwe repwe fonueni fonuan [Ruth 4:5].
A usun ita pwe Boaz a apasa, “O, mi wor met ua monluki pwe upwe urenuk. A pwal wor met kopwe fori. A wor emon fefin itan Ruth. I emon fin Moab. I pwuluwen emon noun Elimelek. Nge iei, pokiten Elimelek me noun kewe ra malo, ei fefin epwe alemwirini ewe fonu. Iei minne, lupwen kopwe mööni ewe fonu, kopwe pwal selani ei fefin; wewen, kopwe pwuluweni Ruth, ewe fin Moab.” Boaz a tichik le ureni atewe meinisin, eli a pwal chouni an kapas lupwen a apasa pwe Ruth a emon fin Moab. Lon an Moses alluk, a fokkun fat pwe “esap wor emon chon Ammon ika chon Moab epwe fokkun tongeni tolong lon An ewe Samol mwiichen aramas” (Deuteronomy 23:3). Boaz a tongei Ruth; a tongeni fangeta meinisin ren fanitan. Eli ewe mwan mi kaan ngeni Ruth lap seni Boaz a fen rongorong usun iteuochun Ruth, nge ese mochen pwuluweni emon fin Moab. A afatafatochu an kapas o ureni Boaz:
Iei minne ewe chon selani ewe famili a apasa, “Use tongeni möönisefali ewe fonu fanitei, pokiten ei epwe efeiengawa minne pwisin ai alemwir: ngang ua mwuut ngonuk ai we pwuung pwe en kopwe möönisefali ewe fonu fanitom; pun ngang usap tongeni mööni ewe fonu” [Ruth 4:6].
Ai chok meefi pwe ewe mwan mi kaan ngeni Ruth lap seni Boaz a fen wor pwuluwan. Eli a wor noun mi mwuk mi pwal wor pwuluwer me nour. Ir repwe alemwirini fonuan. Ika epwe pwuluweni ewe fin Moab, epwe efeiengawa minne pwisin an. Iwe, a ureni Boaz, “En kopwe möönisefali ewe fonu fanitom, ika ka mochen; pun ngang usap tongeni möönisefali.”
Ngang (Dr. McGee) ua fen sotuni le awewe ei mwochomwochun poraus usun Ruth. Ua ekieki pwe mi wor chommong mettoch sia tongeni kaeo seni ei poraus. Boaz a eliosunata ngenikich ewe Samol Jesus Kraist, pun Kraist A selani kich. Ei pwuken Ruth a awewe ngenikich met Kraist A fen fori fanitach.
Sia pwal tongeni kaeo seni ewe mwan mi kan ngeni Ruth lap seni Boaz. I liosun io? Ua meefi pwe i a eliosunata ewe Alluken Moses. Ewe Alluk esap tongeni selanikich. Esap tufich pwe emon epwe kuna manaw pokiten ewe alluk. A fokkun fat lon ewe Testament Sefo, “Iei minne, esap wor emon aramas epwe pwungulo pwe i emon chon pwung me mwen mesen Kot ren an fori pwungun ewe alluk, pun ren ewe alluk sia silei usun tipis” (Rom 3:20). Ewe Alluk esap tongeni amanawa emon. Paul a apasa pwe ewe Alluk a fangoto pwe epwe etipisi kich ren tipis. Ewe alluk a efisata malo, pun liwinin tipis, malo. Ekkewe asor ra aiti ngeni aramas usun Kraist. Usun a mak lon Rom 8:3, “Pun minne ewe alluk esap tongeni fori, pun a apwangapwang pokiten ewe fituk, nge Kot A fori ren An tinato Noun we lon lapalapen fituk mi tipis, fanasengesin tipis: A apwungu tipis lon fituk.” “Iei minne, ewe alluk i nouch sense epwe emweni kich ngeni Kraist, pwe kich sipwe kuna pwung ren luku” (Kalasia 3:24). Ewe alluk esap tongeni amanawakich, usun chok ewe mwan esap tongeni selani Ruth.
Ua fen kapas ngeni ekkoch aramas mi tiparoch, ra eingeing won ar ra achocho le apwonueta ewe alluk. Ra ureniei, “Ua kuna manaw pokiten ua apwonueta ekkewe Engol Alluk,” nge ekkoch ra ureniei, “Ua apwonueta ekkewe Alen Feioch Jesus A afalafal usun me won ewe chuuk.” Ra apasa, “iei ai lamalam, pwe upwe apwonueta masouwen ewe alluk.” Iwe, ua eisiniir, “Ifa usun, ka apwonueta meinisin?” Iwe, ra ureniei, “Ua achocho ngeni.” Nge ewe Alluk a apasa, “Oupwe fokkun fori ekkei mettoch,” nge iei osukosukan pwe esap wor emon a tongeni fori meinisin. A mak lon Kalasia 3:10-14: Pun chókewe meinisin lon peekin fofforun ewe alluk ra nom fan ewe anumamau; pun a makketiw, “Ra anumamau ir meinisin resap likiitu lon mettoch meinisin mi makketiw lon ewe pwuken alluk, pwe repwe foriir. Nge a fokkun fat pwe ese wor emon epwe kuna pwung me mwen mesen Kot ren ewe alluk, pun “ewe chon pwung epwe manaw ren an luku.” Nge ewe alluk esap feito seni lukuluk, pun “ewe aramas mi foriir epwe manaw rer.” Kraist A möni sefali kich seni ewe anumamaun ewe alluk, ren An wiliti emon chon anumamau fanitach (pun a mak, “Ra anumamau ir meinisin mi ittiwetiw me won efoch ira”), pwe ewe feiochun Abraham epwe feitiw won ekkewe Sentail lon Kraist Jesus, pwe kich sipwe angei pwonen ewe Ngun ren luku.
Ewe mwan a apasa, “Usap tongeni selani mwo emon.” Ewe Alluk esap pwal tongeni selani mwo emon. Boaz a tongei Ruth o a mochen fangeta meinisin minne a aani pwe epwe selani i. Kraist A ponluku meinisin pwe Epwe anumamau fanitach, o A selani kich, a möönisefali kich seni ewe anumamaun ewe alluk. A malo won irapenges pwe Epwe mööni liwinin ach tipis.
Iwe, iei usun orunien chon Israel me lom, pwe lupwen emon a mochen alleta an mööni óch seni emon ika ekkesiwili pisek me fonu, ewe chon amomo epwe pwiliti seni pechen eipw ipwan sus o ngeni ewe chon kamo. Iei usun ar alleta angangen amomo lon Israel [Ruth 4:7].
Sia fen kaeo usun ei alluk lon Tuteronomi sopwun 25. Lon ewe Alluken Moses, ewe fefin epwe wisen pwiliti seni atewe eipw ipwan sus, o atufa won mesan. Boaz ese otufa won mesen ewe mwan, nge a angei eipw ipwan sus. Boaz a siwili Ruth lon ei angang. A tupwuni i. A angei ipwen ewe mwan fanasengesin Ruth, o iei Boaz epwe pwuluweni i. Iei ua silei iten ewe mwan – itan “Esor Ipwan Sus” pun esap wor eipw ipwan sus. Ewe Poraus Allim a ngenikich ipwach sus. A mak lon Efesus 6:15, “nge oua fen pwilitalong won pechemi amollen ewe Poraus Allimen kinamwe.” Ewe Alluk a chok atasi – ese tongeni amanawa mwo emon.
Iwe, ewe chon selani ewe famili a apasa ngeni Boaz, “Kopwe mööni ewe fonu fanitom.” Iei minne a pwilitawu eipw ipwan sus.
O Boaz a apasa ngeni ekkewe souakkomw me ekkewe aramas meinisin, “Ikenai ami nei chon pwarata pwe ua mööni seni Naomi meinisin minne an Elimelek, pwal meinisin minne an Kilion me Maalon.
Ua pwal mööni Ruth ewe fin Moab pwuluwen mäwe Maalon pwe upwe pwuluweni o aupwatiw mwirimwirin ewe mi malo, pwe repwe fonueni fonuan. Iwe, iei usun iten ewe mi malo esap móla me lein pwiin kana pwal me lein aramasen poputan telinimwan. Ikenai ami nei chon pwarata [Ruth 4:8-10].
Boaz a möönisefali ewe fonu, a pwal mööni Ruth o selani i. I ewe chon sele, o a pwuluweni Ruth. Ewe Samol Jesus A pwal mööni kich, nge ewe mwichefel a iteni ewe “fin apwupwulu sefo” an Kraist. Usun chok Boaz a siwili Ruth lon ewe leenien kapwung, pwal iei chok usun pwe Kraist A pwal siwili kich lon ewe imwen kapwung. I nouch Chon Affor. Boaz a kokko ngeni ekkewe aramas pwe repwe wisen noun chon pwarata faniten ekkei mettoch. I a möönisefali ewe fonu, a pwal mööni (ika selani) Ruth, pwuluwen mäwe Maalon.
Iwe, ekkewe aramas meinisin mi nom ren asamalapen ewe telinimw, fengen me ekkewe souakkomw, ra apasa, “Am aia chon pwarata. Amwo ewe Samol Epwe fori pwe ewe fefin mi tolong lon imwom epwe usun Rachel me Lea ra aupwatiw ekkewe ainangen Israel: amwo kopwe feioch me lon Efraatha o itefoulo me lon Bethlehem [Ruth 4:11].
Ekkewe chon Bethlehem ra pwapwa. Ruth a emon fin ekis, emon chon lukun, nge i a fokkun iteuoch me lon Bethlehem. Usun chok Boaz a tongei Ruth o pwuluweni, pwal iei usun Kraist A feitiw fonufan pwe Epwe selani ewe mwichefel. I A pwari An tong fanitach lupwen A malo fanitach.
Met sia kaeo?
1. Ewe mwan mi kan ngeni Ruth lap seni Boaz a eliosunata __________________________________________.
2. Ifa usun, ewe Alluk a tongeni amanawa emon?______________________.

Comments